PNF jako koncepcja postępowania terapeutycznego posiadająca własną „filozofię” i zasady pracy z dzieckiem powstała w 1946 r. w Kalifornii, dzięki współpracy neurofizjologa dr Hermana Kabata i fizjoterapeutki Maggie Knott. PNF (ang. Prioprioceptive Neuromuscular Facilitation) tłumaczy się, jako usprawnianie systemu nerwowo-mięśniowego uzyskiwane poprzez stymulację prioprioreceptorów i exteroreceptorów.
Leczenie za pomocą metody PNF może być stosowane we wszystkich stanach klinicznych, w których osłabiona jest funkcja systemu nerwowo-mięśniowego. Mogą być to, zatem zaburzenia neurologiczne, ale również ortopedyczne czy traumatologiczne. Istotne jest jednak świadome i aktywne uczestnictwo pacjenta w procesie terapeutycznym.
Filozofia metody opiera się na holistycznym podejściu do dziecka, biorąc pod uwagę, nie tylko poziom jego aktywności fizycznej, ale również aspekt psychologiczny. Poprzez obserwację ustalamy deficyty funkcjonalne i na tej postawie określamy cele terapeutyczne biorąc pod uwagę oczekiwania i stan pacjenta. Leczenie zaczynamy od mocniejszych stron ciała i wykorzystujemy je do pozyskiwania aktywności motorycznej w słabszych lub uszkodzonych obszarach narządu ruchu z wykorzystaniem mechanizmu irradiacji, czyli przeniesienia pobudzenia. Umożliwia to pełne wykorzystanie rezerw tkwiących w organizmie, motywuje do dalszego działania, a co najważniejsze zapewnia bezbolesną pracę.
W terapii wykorzystywane są wzorce ruchowe oparte na masowej pracy synergistycznych grup mięśniowych. Mają one przebieg spiralny i diagonalny, dzięki czemu imitują ruchy wykonywane podczas czynności dnia codziennego. Wzorce używane podczas leczenia wybierane są indywidualnie do potrzeb dziecka, a specjalne techniki stabilizujące, rozluźniające, przeciwbólowe, uczące ruchu i koordynacji stosowane są w zależności od celu, jaki chcemy uzyskać. Praca mięśniowa w czasie terapii aktywizowana jest poprzez specyficzną stymulację prioprioreceptorów i exteroreceptorów.
Podstawą stymulacji prioprioceptywnej jest opór manualny, który stymuluje skurcz mięśniowy i daje ścisłą informację na temat kierunku, kolejności i szybkości wykonywanego ruchu. Może być on modyfikowany w trakcie wykonywania czynności stosownie do możliwości motorycznych ćwiczącego.
Stymulacja wzrokowa będąca przykładem exteropcepcji pozwala na uzyskanie lepszej kontroli i koordynacji wykonywanych ruchów. Dzięki systemowi wizualizacji możemy usprawnić skurcz mięśnia w sytuacjach, kiedy priopriocepcja dziecka jest w jakiś sposób utracona. Nieodzowną częścią stymulacji są również komendy głosowe wydawane przez terapeutę w trakcie ćwiczeń. Krótkie i ukierunkowane na osiągnięcie konkretnego celu polecenia, ułatwiają aktywny ruch i motywują dziecko do podjęcia działania.
