Prawidłowa postawa to wyraz harmonii i zdrowia w budowie ciała natomiast wadą postawy określamy deformacje w obrębie narządu ruchu, zmiany wyprostnej, swobodnej postawy ciała odbiegające od ukształtowania prawidłowego dla danego wieku, płci, budowy i rasy.
Zwykle ich przyczyną jest obniżone napięcie mięśniowe centralne, na które nakładają się kompensacje obwodowe w postaci przykurczów mięśniowych oraz deformacji kostno-stawowych. Niejednokrotnie są one również wynikiem zaburzeń rozwojowych w trakcie pierwszego roku życia. Niewychwycona asymetria w okresie niemowlęcym, utrwalająca się z wiekiem może prowadzić do skrzywienia kręgosłupa. Dodatkowo zbyt duże obciążenia w postaci plecaków szkolnych i nieergonomiczne wykonywanie czynności dnia codziennego mogą pogłębiać istniejącą wadę.
Badając postawę ciała
Zwracamy uwagę na kluczowe elementy takie jak rozkład i jakość napięcia mięśniowego, wzorzec postawy oraz ruchu dziecka. Wykorzystujemy przy tym subiektywne skale oceny postawy biorąc pod uwagę ustawienie wybranych części ciała w stosunku do osi symetrii. Testy funkcjonalne służą do oceny długości mięśniowej i zakresu ruchu w stawach. Podczas badania dziecko proszone jest również o wykonanie pewnych czynności motorycznych, podczas których oceniamy, jakość napięcia mięśniowego i formy kompensacji, z których korzysta nasz pacjent.
W przypadku dzieci, u których występują wady postawy niezbędne jest wdrożenie ćwiczeń korekcyjnych ukierunkowanych na konkretną wadę, indywidualnie do potrzeb i możliwości ćwiczącego. Uzupełnieniem terapii jest nauka autokorekcji tak, aby dziecko potrafiło samo skorygować swoją postawę, możliwie jak najdłużej w ciągu dnia. Początkowo jest to bardzo trudne ze względu na zaburzony schemat ciała i czucie głębokie, spowodowane nawykiem nieprawidłowej postawy. Niezwykle ważna jest wczesna interwencja i rozpoczęcie postępowania terapeutycznego zanim wada zostanie utrwalona, a pewne kompensacje niemożliwe do korekcji.
W celach profilaktycznych
U dzieci z prawidłową postawą ciała bądź niewielkim odchyleniami od normy, niezwykle cenna jest nauka nawyku prawidłowej postawy ciała oraz wykonywania czynności dnia codziennego w sposób ergonomiczny. Pozwala to na uniknięcie przeciążenia układu ruchu dziecka i wystąpienia niepotrzebnych kompensacji.
